- Το μείζον ζήτημα που απασχολεί τόσο την ίδια τη Δικαιοσύνη όσο και τους πολίτες είναι η καθυστέρηση στην απονομή της. Πώς θα το αντιμετωπίσετε;

Είμαι βέβαιος ότι όλοι οι προκάτοχοί μου φιλοδοξούσαν να επιλύσουν το τεράστιο αυτό πρόβλημα. Η σημερινή κυβέρνηση όμως διαθέτει ένα πλεονέκτημα ώστε να πετύχει εκεί όπου καμία κυβέρνηση δεν τα κατάφερε στο παρελθόν. Εχουμε πραγματικά την πολιτική βούληση να συγκρουστούμε με τη γραφειοκρατία και τις αγκυλώσεις που υπάρχουν και στον χώρο της Δικαιοσύνης και να διευκολύνουμε στην πράξη το έργο των Ελλήνων δικαστών. Θέλω όμως να πιστεύω παράλληλα ότι στην επίλυση αυτού του διαχρονικού προβλήματος θα υπάρξει και η συνδρομή των ίδιων των δικαστών. Σε αυτή την κατεύθυνση ήδη προωθούμε ένα σχέδιο επέκτασης της μηχανοργάνωσης και της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στη Δικαιοσύνη. Παράλληλα έχουμε κάνει σαφές ότι η νέα κυβέρνηση θα συστήσει ειδικά τμήματα στα δικαστήρια για υποθέσεις που σχετίζονται με την αναπτυξιακή προσπάθεια της χώρας. Επιπλέον, είμαστε αποφασισμένοι να προωθήσουμε εναλλακτικές μορφές επίλυσης δικαστικών διαφορών με έμφαση στον θεσμό της διαμεσολάβησης που πιστεύουμε πως θα αποσυμφορήσει αισθητά τα δικαστήρια από τον τεράστιο όγκο των υποθέσεων.

-Προαναγγείλατε τη σύσταση επενδυτικών δικαστηρίων. Πότε θα γίνει και τι είδους υποθέσεις θα εκδικάζουν;
Μέχρι το τέλος του έτους, η κυβέρνηση σκοπεύει να έχει νομοθετήσει τη σύσταση ειδικών τμημάτων στα δικαστήρια, όπου εξειδικευμένοι δικαστές θα εκδικάζουν υποθέσεις ανταγωνισμού, συμβάσεων κ.ά. Σκοπός μας είναι να επιταχυνθούν οι ρυθμοί απονομής της Δικαιοσύνης και να αποδεσμευτούν επιτέλους επενδυτικά κεφάλαια τα οποία σήμερα βαλτώνουν λόγω αυτών των καθυστερήσεων. Το σχέδιό μας, όμως, δεν εξαντλείται στα ειδικά τμήματα που αφορούν μόνο τις επενδύσεις. Ανάλογα ειδικά τμήματα θα συσταθούν για την εκδίκαση των οικογενειακών διαφορών αλλά και άλλων κλάδων ειδικών υποθέσεων που συσσωρεύονται στο δικαστικό σύστημα, εντείνοντας τις δυσλειτουργίες στην ελληνική Δικαιοσύνη.

-Εχετε δηλώσει ότι θα «αποκαταστήσετε την ηρεμία στη Δικαιοσύνη». Για ποιους λόγους δεν υπήρχε αυτή η ηρεμία και με ποιον τρόπο εσείς θα την αποκαταστήσετε;
Είναι γνωστές οι καταγγελίες για απόπειρες παρεμβάσεων στην ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, οι οποίες έχουν πάρει πλέον τον δρόμο της πειθαρχικής και ποινικής διερεύνησης. Οπως είναι επίσης γνωστές οι δημόσιες δηλώσεις στελεχών της προηγούμενης κυβέρνησης που προκαλούσαν τη μήνη των δικαστικών ενώσεων, καθώς σε πολλές περιπτώσεις είχε επιχειρηθεί να προκαταληφθεί η κρίση των λειτουργών της Δικαιοσύνης.

Είναι προφανές ότι η Δικαιοσύνη δεν μπορεί να λειτουργήσει απερίσπαστη σε ένα νοσηρό πολιτικό περιβάλλον, στο οποίο εκτοξεύονται ανοίκειες επιθέσεις κατά δικαστικών λειτουργών, όταν οι δικαστικές αποφάσεις δεν εξυπηρετούν τις πολιτικές σκοπιμότητες και τις επιδιώξεις τους. 

Δικός μας στόχος είναι να επανέλθει η ηρεμία στις τάξεις της Δικαιοσύνης. Να μην υπάρχει καμία σκιά και καμία υπόνοια για την ανεξαρτησία της. Η κυβέρνηση θα σταθεί στα προβλήματα των δικαστών, αλλά παράλληλα θεωρεί αυτονόητο ότι και οι ίδιοι θα συμβάλουν με όλες τις δυνάμεις τους στο να ξεπεραστεί η μάστιγα των καθυστερήσεων στην απονομή της δικαιοσύνης, κάτι που αφενός δεν τιμά το Δικαστικό Σώμα και αφετέρου ταλαιπωρεί τους πολίτες. Ταυτόχρονα δυσφημεί τη χώρα μας, η οποία, μετά από ευρωπαϊκές καταδίκες, επιβαρύνεται με τεράστια χρηματικά ποσά εξαιτίας των καθυστερήσεων στην έκδοση αποφάσεων. 

-Από ποιους θα στελεχώνεται η νέα Ανεξάρτητη Αρχή για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς και ποιες θα είναι οι αρμοδιότητές της;
Την περασμένη Τετάρτη, η κοινοβουλευτική πλειοψηφία υπερψήφισε τη σύσταση της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, στην οποία ενσωματώνονται 6 ελεγκτικοί μηχανισμοί του κράτους. Με συγκεκριμένη στοχοθεσία, με διαφάνεια και ενιαία πρότυπα, ανάλογα με εκείνα των πιο προηγμένων χωρών, που καταλαμβάνουν υψηλές θέσεις στη διεθνή κατάταξη διαφάνειας.

-Με τη σύσταση της παραπάνω νέας Αρχής θα καταργήσετε την Εισαγγελία Διαφθοράς, όπως λέγεται;
Δεν είναι στις προθέσεις μας. Ομως, δεν μπορούμε να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας. Οι αρμοδιότητες της Εισαγγελίας κατά της Διαφθοράς και του Εισαγγελέα Οικονομικού Εγκλήματος διασταυρώνονται και πολλές φορές προκύπτει ζήτημα επικάλυψης αρμοδιοτήτων. Ενδεχομένως, μια αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων ή πιθανόν μια συγχώνευση σε έναν μοναδικό θεσμό να είναι απαραίτητη. Σε κάθε περίπτωση, αν προκύψει οποιαδήποτε ανάγκη ανασχεδιασμού, δεν θα αιφνιδιάσουμε κανέναν. Πριν από οποιαδήποτε αλλαγή θα διεξαχθεί εξαντλητικός διάλογος με τις δικαστικές ενώσεις.

Η επιλογή της ηγεσίας της Δικαιοσύνης

-Εχετε ανοιχτό το ζήτημα της επιλογής της ηγεσίας της Δικαιοσύνης. Με ποια κριτήρια θα επιλέξετε τα πρόσωπα που θα στελεχώσουν την ηγεσία των ανωτάτων δικαστηρίων και πότε θα ολοκληρωθεί η διαδικασία;
Η διαδικασία της επιλογής περιγράφεται από το Σύνταγμα και τους νόμους και αυτή τη θεσμική διαδικασία θα τηρήσουμε απαρέγκλιτα. Ηδη από το πρώτο Υπουργικό Συμβούλιο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει ξεκαθαρίσει ότι η προεπιλογή από τη Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής των Ελλήνων θα γίνει ανάμεσα στους πρώτους στην επετηρίδα δικαστικούς λειτουργούς. Αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία της προεπιλογής, το Υπουργικό Συμβούλιο θα κάνει τις τελικές επιλογές, ασκώντας τη σχετική αρμοδιότητά του που απορρέει από το άρθρο 90 του Συντάγματος. Ηδη βρισκόμαστε σε συνεννόηση με το Προεδρείο της Βουλής για τα χρονοδιαγράμματα που οφείλουμε να τηρήσουμε ώστε η σχετική διαδικασία να έχει ολοκληρωθεί στο τέλος του καλοκαιριού και πάντως πριν από την έναρξη του νέου δικαστικού έτους στις 16 Σεπτεμβρίου.

-Σε ποια άρθρα θα επέλθουν οι αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα; Προς ποια κατεύθυνση θα είναι και πότε θα ολοκληρωθούν;
Η αναμόρφωση του Ποινικού Κώδικα ήταν ένα σπουδαίας σημασίας νομοθετικό εγχείρημα για τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου απονομής της Ποινικής Δικαιοσύνης. Δυστυχώς, μια μεγάλη προσπάθεια ετών, στην οποία αφιερώθηκαν μεγάλες προσωπικότητες της νομικής επιστήμης τα τελευταία χρόνια, αδικήθηκε από τον τρόπο και τον χρόνο στον οποίο προωθήθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση, λίγες μέρες πριν από την επίσημη προκήρυξη των βουλευτικών εκλογών. Ως εκ τούτου, προέκυψαν αστοχίες που δυστυχώς, με την εσπευσμένη ισχύ του νέου Ποινικού Κώδικα από 1ης Ιουλίου, δημιούργησε περισσότερα προβλήματα από εκείνα που επιχειρούσε να επιλύσει. Η κατάσταση, πλέον, έχει περιπλεχθεί ακόμα περισσότερο με τις συνεχείς αποφυλακίσεις κρατουμένων, οι υποθέσεις των οποίων απασχόλησαν έντονα την κοινή γνώμη.

Οι αλλαγές που καλούμαστε, πλέον, να υλοποιήσουμε θα κινούνται προς την κατεύθυνση της αυστηροποίησης του πλαισίου για την υφ’ όρους απόλυση βαρυποινιτών και τις διατάξεις που επιτρέπουν την πρόωρη αποφυλάκιση αμετανόητων εγκληματιών, ακόμα και τρομοκρατών. Ευελπιστώ ότι η Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή που συστήνεται αυτές τις μέρες θα ολοκληρώσει σύντομα τις εργασίες της και θα είμαστε έτοιμοι να παρουσιάσουμε τις τροποποιήσεις των προβληματικών άρθρων στα κόμματα, προκειμένου να ψηφιστούν άμεσα από τη Βουλή των Ελλήνων.

-Ποια πρόσωπα θα συγκροτήσουν την επιτροπή που θα επεξεργαστεί τις αλλαγές και πώς θα ξεπεράσετε το γεγονός ότι οι διατάξεις του ισχύοντα Κώδικα είναι διατάξεις ουσιαστικού Ποινικού Δικαίου και υπερισχύουν ως ευνοϊκότερες, έστω και αν αλλάξουν και γίνουν αυστηρότερες;
Εχει ήδη γίνει μια πρώτη συζήτηση με τα περισσότερα μέλη της προηγούμενης Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής, τα οποία θα κληθούν να συμμετάσχουν στη νέα επιτροπή που θα προβεί στις αναγκαίες τροποποιήσεις. Επιστήμονες εγνωσμένου κύρους και πρώην δικαστές, γνήσιοι εκφραστές του πνεύματος και του γράμματος του Ποινικού Δικαίου, που γνωρίζουν από πρώτο χέρι τα σημεία στα οποία χωλαίνει ο νέος Π.Κ. Από κει και πέρα, η εφαρμογή του Π.Κ. από 1ης Ιουλίου έχει ήδη ενεργοποιήσει την αρχή του ευνοϊκότερου νόμου. Αυτή την πραγματικότητα που διαμορφώθηκε, δυστυχώς, δεν υπάρχει τρόπος να την υπερβούμε. 

-Πώς νιώσατε ως υπουργός Δικαιοσύνης αλλά και ως πατέρας τριών παιδιών ακούγοντας την ετυμηγορία του δικαστηρίου για τον Επαμεινώνδα Κορκονέα, η οποία ουσιαστικά τον αποφυλάκισε;
Θα μου επιτρέψετε να μην κάνω κανένα σχόλιο για αποφάσεις της Δικαιοσύνης. Δεν μπορεί ο καθ’ ύλην αρμόδιος υπουργός να σχολιάζει αποφάσεις των δικαστηρίων, πολύ περισσότερο μάλιστα όταν η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου έχει ήδη ζητήσει τη συγκεκριμένη απόφαση για να εξετάσει το ενδεχόμενο άσκησης αναίρεσης. Δεν πρόκειται να επαναλάβω τα λάθη των προκατόχων μου. Ανεξάρτητα από τα δυσάρεστα συναισθήματα που μπορεί να δημιουργεί οποιαδήποτε δικαστική απόφαση, οφείλουμε να σεβαστούμε το γεγονός ότι οι δικαστές λαμβάνουν τις αποφάσεις τους στη βάση της ισχύουσας νομοθεσίας. Δυστυχώς, στην προηγούμενη περίοδο η εσπευσμένη εφαρμογή του νέου Ποινικού Κώδικα οδήγησε σε μεγάλες αποκλίσεις του νομικού μας πλαισίου από το κοινό περί δικαίου αίσθημα και αυτό είναι που πρέπει να διορθώσουμε. Αυτή είναι η αλήθεια.

-Εισαγγελικοί λειτουργοί έχουν καταγγείλει πρόσωπο της απελθούσης κυβέρνησης, τον περιβόητο «Ρασπούτιν», ως τον άνθρωπο που κινούσε τα νήματα σε υποθέσεις μεγάλου ενδιαφέροντος που εκκρεμούν στη Δικαιοσύνη, αλλά κυρίως στην υπόθεση της Novartis. Θα ξεσκεπαστεί ο ρόλος του;
Ολα όσα γνωρίζουμε μέχρι σήμερα προέρχονται κυρίως από καταγγελίες των ίδιων των δικαστικών λειτουργών, οι οποίοι έχουν υπονοήσει απόπειρες παρεμβάσεων στο έργο τους και ειδικά σε συγκεκριμένες υποθέσεις αλλά και στη λειτουργία της Δικαιοσύνης.

Καταγγελίες που έχουν προκαλέσει τη διενέργεια ποινικών και πειθαρχικών ερευνών στο εσωτερικό της Δικαιοσύνης. Τα υπόλοιπα κινούνται στη σφαίρα της φημολογίας, στην οποία ο θεσμικός μου ρόλος δεν μου επιτρέπει να εμπλακώ. Από θέση αρχής όμως σας διαβεβαιώνω ότι και σε αυτό το ζήτημα, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου δεν υπάρχει καμία περίπτωση να κάνει ούτε έμμεσες ούτε άμεσες υποδείξεις και παρεμβάσεις στο έργο των δικαστών, οι οποίοι είμαι σίγουρος ότι θα βρουν και θα αναδείξουν την αλήθεια. Σε κάθε περίπτωση, η προσωπική μου άποψη είναι ότι κανείς δεν μπορεί να κινείται για πάντα στο σκοτάδι.