Συνέντευξη του Υπουργού Δικαιοσύνης Κώστα Τσιάρα στον Γιώργο Ευγενίδη για το ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ

Κύριε Υπουργέ, σας προβληματίζει αυτό το κλίμα έντασης που πυροδοτείται στην κοινωνία με φόντο μια σειρά υποθέσεων, από την υπόθεση Κουφοντίνα έως τα όσα έγιναν στη Νέα Σμύρνη; Ονειρεύονται κάποιοι πάλι πλατείες Αγανακτισμένων;

Την ώρα που η υγειονομική κρίση προελαύνει και οι πολίτες βιώνουν τις συνέπειες ενός παρατεταμένου lock down είναι αναμφισβήτητη η ψυχολογική κόπωση της κοινωνίας. Σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία, τόσο για την κοινωνία όσο και για την οικονομία, ωστόσο, όσοι επενδύουν πολιτικά στο διχασμό και τις διαιρέσεις βρίσκονται τελικά απομονωμένοι και πολιτικά εκτεθειμένοι.  Οι πολίτες συντάσσονται με τις επιλογές της κυβέρνησης και –σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις- συμμερίζονται την αναγκαιότητα των μέτρων που λαμβάνονται για την προστασία της δημόσιας υγείας.

Θα μπορούσε να γίνει κάτι άλλο στην υπόθεση Κουφοντίνα, πέραν της δικαστικής οδού; Διότι ακόμα κάποιοι ζητούν από την Πολιτεία να φανεί «μεγάθυμη» και να υποχωρήσει…

Η Δημοκρατία είναι πράγματι μεγαλόθυμη και δεν εκδικείται. Για να μπορεί όμως να λειτουργεί και να προστατεύει τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των πολιτών πρέπει να εξασφαλίζει την πιστή τήρηση του Συντάγματος και των νόμων που διέπουν τη λειτουργία της Πολιτείας.

Πότε εκτιμάτε ότι θα έρθουν οι αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα που θα περιλαμβάνουν και την αυστηροποίηση των διατάξεων για τις πράξεις παραβίασης της γενετήσιας ελευθερίας; Και ποιες, τελικά, θα είναι αυτές;

Όπως γνωρίζετε έχει ήδη κατατεθεί στην αρμόδια Επιτροπή Παρακολούθησης του Ποινικού Κώδικα μια σειρά προτάσεων για την αυστηροποίηση των ποινών για αδικήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας. Παράλληλα, έχουμε προτείνει την επέκταση του χρόνου παραγραφής και την αναστολή της έναρξης του χρόνου παραγραφής όλων αυτών των αδικημάτων ως την ενηλικίωση του θύματος. Η αρμόδια επιτροπή επεξεργάζεται τις σχετικές διατάξεις και αναμένεται σύντομα να υποβάλει στο Υπουργείο Δικαιοσύνης μια συνεκτική δέσμη ρυθμίσεων, που θα μπορούν να εισαχθούν αρμονικά στον υφιστάμενο Ποινικό Κώδικα, αποκαθιστώντας το κοινό περί δικαίου αίσθημα των πολιτών και διασφαλίζοντας παράλληλα την αυστηρή τιμώριση όσων τελούν τέτοια απεχθή και ειδεχθή εγκλήματα. Παράλληλα, εξετάζονται όλες οι αναγκαίες παρεμβάσεις στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας προκειμένου αυτές οι υποθέσεις να εκδικάζονται κατά προτεραιότητα, με όρους πλήρους ασφάλειας και εμπιστευτικότητας, ώστε να σπάσουμε τον φαύλο κύκλο της δευτερογενούς θυματοποίησης. Στόχος των νέων ρυθμίσεων είναι να σπάσουμε την αλυσίδα της σιωπής που αφήνει ατιμώρητους τους θύτες και να αρθούν όλα τα εμπόδια  που αποτρέπουν τις καταγγελίες και τις μαρτυρίες.

Φέρνετε σημαντικές αλλαγές στο Οικογενειακό Δίκαιο, για πρώτη φορά μετά από σχεδόν 40 χρόνια. Δεν προχωρήσατε στη συνεπιμέλεια. Θα είναι, όμως, πιο αναλογική η κατανομή χρόνου μεταξύ γονέων πλέον; Και είναι αυτό πρακτικά εφαρμόσιμο;

Με το νομοσχέδιο καθιερώνεται ως κανόνας εκ του νόμου  η από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας και μετά την λύση του γάμου. Θα πρέπει να γνωρίζεται πως η επιμέλεια ως νομική έννοια εμπεριέχεται στην γονική μεριμνά, η οποία θα μπορεί πλέον να ασκείται από κοινού και από τους δυο γονείς, είτε μετά από δική τους συμφωνία είτε μετά από δικαστική απόφαση. Πάντα, όμως, με πρώτιστο κριτήριο το πραγματικό και αληθές συμφέρον του παιδιού.

 Για την κατανομή του χρόνου επικοινωνίας, με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις καθιερώνεται το μαχητό τεκμήριο του 1/3 του χρόνου. Έτσι, διασφαλίζεται η επικοινωνία του παιδιού και με τους δύο γονείς, οι οποίοι θα μπορούν να έχουν επαρκή και ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά τους. Από κει και πέρα, το νέο νομοσχέδιο όπως διαμορφώθηκε μετά από μακρά επεξεργασία με τους εμπλεκόμενους φορείς, εκτιμούμε πως  δεν είναι μόνο εφαρμόσιμο, αλλά θα είναι και ευεργετικό, καθώς θα δημιουργήσει ένα ευνοϊκό περιβάλλον, που θα επιτρέπει την επίλυση των οικογενειακών διαφορών μακριά και έξω από τις δικαστικές αίθουσες, χωρίς τις συνήθεις οξείες αντιδικίες μεταξύ των γονέων, που πληγώνουν συχνά τον ψυχισμό των παιδιών.

Ποιοι θα είναι αυτοί οι «οικογενειακοί διαμεσολαβητές» που προαναγγείλατε, για να μην πηγαίνουν τα ζευγάρια στα δικαστήρια; Και από πότε θα εφαρμοστεί αυτή η πρόνοια;

Η Κεντρική Επιτροπή Διαμεσολάβησης θα τηρεί ένα ειδικό μητρώο διαμεσολαβητών, οι οποίοι διαθέτουν εξειδικευμένες γνώσεις και ειδική  κατάρτιση στην επίλυση οικογενειακών διαφορών. Οι ειδικοί αυτοί διαμεσολαβητές θα έχουν όλη την αναγκαία διεπιστημονική εκπαίδευση τόσο στο πεδίο του οικογενειακού δικαίου, όσο και στην παιδοψυχολογία, ώστε να αναπτύξουν ειδικές δεξιότητες στην επίλυση διαφορών που αφορούν τις σχέσεις γονέων και τέκνων, μετά από ένα διαζύγιο. Το νέο αυτό πλαίσιο θα τεθεί σε ισχύ από τις 30 Ιουνίου. Σε κάθε περίπτωση, όμως, οι ρυθμίσεις του Ν. 4640/2019 για τη διαμεσολάβηση στις οικογενειακές διαφορές δημιουργούν, ήδη, ένα ελκυστικό πλαίσιο, το οποίο μπορούν να αξιοποιήσουν τα εμπλεκόμενα μέρη και το οποίο έχει αποδώσει σημαντικά αποτελέσματα για την εξωδικαστική επίλυση των  οικογενειακών διαφορών το τελευταίο έτος.

Στο πακέτο των νομοθετικών παρεμβάσεων περιλαμβάνεται και το e-διαζύγιο. Πώς θα γίνεται η συναινετική λύση του γάμου ηλεκτρονικά; Θα μεσολαβούν εκ νέου δικηγόροι και συμβολαιογράφοι;

Με ειδική διάταξη που εισάγεται στο νέο νομοσχέδιο για τις σχέσεις γονέων και τέκνων, προβλέπεται η απλοποίηση των διαδικασιών για τη συναινετική λύση του γάμου και την έκδοση διαζυγίου, χωρίς να απαιτείται η θεώρηση του γνησίου της υπογραφής των συζύγων στα αρμόδια ειρηνοδικεία. Καθιερώνεται, έτσι, μια ασφαλής ηλεκτρονική διαδικασία κατάθεσης του διαζυγίου μέσω ταυτοποίησης των συζύγων με τη χρήση των κωδικών του taxis, χωρίς να απαιτείται η αυτοπρόσωπη παρουσία τους στις αρμόδιες δικαστικές αρχές. Ο τύπος και ο έλεγχος των πράξεων που αφορούν την έκδοση διαζυγίου, παραμένουν στην δικαιοδοσία των δικηγόρων και των συμβολαιογράφων αντίστοιχα, χωρίς να περιορίζεται η ύλη τους σε οποιοδήποτε στάδιο της έκδοσης του διαζυγίου.