«Από το 2019 εργαζόμαστε συστηματικά θεσμοθετώντας μια σειρά εργαλείων που θα
βελτιώσουν τους ρυθμούς απονομής της Δικαιοσύνης, χωρίς εκπτώσεις στην ποιότητα των
δικαστικών αποφάσεων».

Συνέντευξη του Υπουργού Δικαιοσύνης Κ. Τσιάρα στην εφημερίδα «Η Βραδυνή» και τον δημοσιογράφο Β. Γιακουμή

Κύριε υπουργέ το πλαίσιο που διέπει το δικονομικό μας σύστημα καθορίζει ασφαλώς ως ένα βαθμό και τις ποινές που επιβάλλονται ανάλογα φυσικά το αδίκημα. Το τελευταίο διάστημα με αφορμή μεγάλες δικαστικές υποθέσεις που αφορούν εγκλήματα πολύς κόσμος αναρωτιέται αν παράδειγμα η ισόβια κάθειρξη είναι ισόβια, ή διάφορα «παραθυράκια» μετατρέπουν τα ισόβια δεσμά σε ποινή κάποιων ετών. Σκέφτεστε επομένως να υπάρξει κάποια νέα ρύθμιση ως προς αυτή την κατεύθυνση;

Με τις τροποποιήσεις του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας επιχειρήθηκε μια συνολική αναμόρφωση των αμφιλεγόμενων διατάξεων που είχε εισάγει η προηγούμενη κυβέρνηση. Στόχος των νέων διατάξεων είναι να εμπεδωθεί το αίσθημα της ασφάλειας των πολιτών, το οποίο είχαν διαταράξει οι χαμηλές ποινές και οι πρόωρες αποφυλακίσεις, που προβλέπονταν στον νέο Ποινικό Κώδικα του ΣΥΡΙΖΑ. Σήμερα, η ανθρωποκτονία τιμωρείται πλέον αποκλειστικά, οριζόντια και ανελαστικά, με μία και μόνο ποινή, την ισόβια κάθειρξη. Επιπλέον, αυστηροποιήθηκαν οι τυπικές και ουσιαστικές προϋποθέσεις για την απόλυση υπό όρο των καταδικασθέντων για το έγκλημα της ανθρωποκτονίας. Αντιλαμβάνομαι πλήρως την αγανάκτηση ορισμένων συμπολιτών μας, τους οποίους κάποιες φορές κατακλύζει το αίσθημα της ατιμωρισίας αλλά θα πρέπει κανείς να δει το τι συμβαίνει στο σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών. Τα ισόβια ποτέ δεν είναι πραγματικά ισόβια σε καμία ευρωπαϊκή χώρα και σε κανένα ευρωπαϊκό δίκαιο. Όπως σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, έτσι και στην Ελλάδα, η ποινή της ισόβιας κάθειρξης περιορίζεται σε ένα εύρος ουσιαστικά κάθειρξης, πραγματικής φυλάκισης που μπορεί να φτάνει μέχρι τα 25 χρόνια. Η πραγματικότητα είναι ότι και το ελληνικό δικαιικό σύστημα δεν μπορεί παρά να είναι προσαρμοσμένο σε μια γενικότερη φιλοσοφία που διέπει όλα τα ευρωπαϊκά δικαιικά συστήματα.

 Τα τελευταία δύο χρόνια βλέπουμε ότι γίνονται εγκλήματα και κακοποιήσεις συμπολιτών μας. Η πολιτεία κ. υπουργέ δεν θα έπρεπε να προλαμβάνει παρόμοιες κακοποιητικές συμπεριφορές έχοντας δημιουργήσει δομές και υπηρεσίες κοινωνικής πρόληψης έτσι ώστε να μην φτάνουμε ως κοινωνία σε παρόμοιες συμπεριφορές που ως αποτέλεσμα έχουν να χάνονται συνάνθρωποί μας;

Προφανώς, η αυστηροποίηση των ποινών είναι μια μόνο συνιστώσα από τις πολλές συνισταμένες που εφαρμόζει συγκροτημένα η κυβέρνηση για την καταστολή της βίας με έμφυλα χαρακτηριστικά. Πολιτικές που αμβλύνουν τις ανισότητες και προάγουν τα δικαιώματα των γυναικών στην εργασία, την επαγγελματική, κοινωνική και πολιτική ζωή. Σας θυμίζω πως η Κυβέρνηση και η Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, μέσα στο πρώτο κύμα της πανδημίας, ξεκίνησαν μια εκστρατεία ευαισθητοποίησης με τίτλο «Μένουμε σπίτι δεν σημαίνει υπομένουμε τη βία». Αντίστοιχα, το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και η Ελληνική Αστυνομία λειτούργησαν νέες, εξειδικευμένες υπηρεσίες με εκπαιδευμένο προσωπικό για τη διαχείριση των καταγγελιών και την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας, ενώ έχουν συσταθεί Πιλοτικά Γραφεία σε Αστυνομικά Τμήματα για την ενδοοικογενειακή βία. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η κυβέρνηση προσεγγίζει ολιστικά το ζήτημα. Για τον λόγο αυτό, σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία συστήνουμε ειδική επιτροπή για τη συνολική επικαιροποίηση του νομοθετικού πλαισίου για  την ενδοοικογενειακή βία, από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, με τη συνεργασία των συναρμόδιων Υπουργείων.

 Παράλληλα  κ. Υπουργέ βλέπουμε πλέον καθημερινά φαινόμενα ενδοοικογενειακής βίας. Και αυτά εντάθηκαν το τελευταίο διάστημα. Που οφείλονται κατά τη γνώμη σας και πως πρέπει να το αντιμετωπίσει η πολιτεία;

Η αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας είναι στρατηγική προτεραιότητα του Υπουργείου Δικαιοσύνης . Για το λόγο αυτό, στο ίδιο Νομοσχέδιο για την τροποποίηση του ΠΚ ψηφίστηκε η ρύθμιση στο άρθρο 169Α του ΠΚ με την οποία καθιερώνεται ο αξιόποινος χαρακτήρας της μη συμμόρφωσης σε δικαστική απόφαση που επιβάλλει απαγόρευση προσέγγισης και επικοινωνίας μεταξύ συζύγων ή συντρόφων, η οποία αποτελεί τη συνηθέστερη απόφαση των δικαστηρίων για την προστασία θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας. Επιπρόσθετα, υπήρξε αυστηροποίηση των προβλεπόμενων ποινών για το αδίκημα της βαριάς σωματικής βλάβης που συνήθως διαπράττεται στο πλαίσιο της έμφυλης βίας. Στο επίκεντρο αυτής της πολιτικής είναι επίσης η ενθάρρυνση και η υποστήριξη των γυναικών να καταγγείλουν τη βία.

Τι αφορά το Εθνικό Σχεδίου Δράσης για τα Δικαιώματα του Παιδιού, το οποίο έχει ως άξονες  προτεραιότητας  τη Φιλική προς τα Παιδιά Δικαιοσύνη;

Ως Υπουργείο Δικαιοσύνης, έχουμε θέσει εξ αρχής ως άμεση πολιτική και θεσμική προτεραιότητα την υλοποίηση δράσεων ευθύνης που ενισχύουν την εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Δικαιώματα των Παιδιών και παράλληλα διασφαλίζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα του Παιδιού επιχειρεί να αντιμετωπίσει σειρά ζητημάτων όπως η παιδική φτώχεια, ο κοινωνικός αποκλεισμός, η απουσία φιλικής προς το παιδί Δικαιοσύνης, η απουσία μέριμνας για τα παιδιά με ειδικές ανάγκες, αλλά ταυτόχρονα και να συμβάλλει στην ενημέρωση και εκπαίδευση των επαγγελματιών από διάφορους κλάδους (νηπιαγωγοί, δάσκαλοι, ιατροί κ.ά.) που έρχονται σε επαφή με παιδιά θύματα κακοποίησης ή παραμέλησης.

Προς την κατεύθυνση αυτή ήδη έχουν αναληφθεί κομβικές πρωτοβουλίες από την Κυβέρνηση για την ενίσχυση των δικαιωμάτων των παιδιών και μία δικαιοσύνη φιλικότερη προς τα παιδιά, οι οποίες βασίζονται στις αρχές και τους στόχους της Στρατηγικής του Συμβουλίου της Ευρώπης. Μεταξύ αυτών είναι οι τροποποιήσεις στον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας προς την ενίσχυση των δικαιωμάτων των ανήλικων θυμάτων εγκληματικών πράξεων, η λειτουργία του «Σπιτιού του Παιδιού» της Αθήνας, το νέο νομικό πλαίσιο για την Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών και η ένταξη των δικαιωμάτων των παιδιών και των αρχών της φιλικής προς τα παιδιά δικαιοσύνης στην πάγια επιμόρφωση των δικαστικών λειτουργών, που έφεραν τη χώρα μας στην κορυφή στους σχετικούς δείκτες του EU Justice Scoreboard.

 Πλέον η επίδοση δικαστικών εγγράφων γίνεται από τους δικαστικούς επιμελητές με ψηφιακό τρόπο. Πρακτικά τι σημαίνει αυτό εξηγήστε μας σας παρακαλούμε.

Με την ψηφιοποίηση της διαδικασίας οι επιδόσεις εγγράφων από τους δικαστικούς επιμελητές θα διενεργούνται ταχύτερα και οικονομικότερα. Ειδικότερα, θα είναι δυνατή η διενέργεια πολύ περισσότερων επιδόσεων σε πολύ μικρότερο χρονικό διάστημα διατηρώντας τον ίδιο βαθμό ασφάλειας κατά τη διενέργειά τους. Ταυτόχρονα εξασφαλίζεται η απ’ ευθείας γνωστοποίηση στον παραλήπτη της ύπαρξης του επιδοτηρίου εγγράφου, χωρίς να χρειάζεται να προσφύγει ο δικαστικός επιμελητής στη διαδικασία της θυροκόλλησης. Ταυτόχρονα το κόστος της επίδοσης συγκεκριμενοποιείται σε κατώτερο επίπεδο από τα ήδη προσδιορισθέντα, καθιστώντας τες οικονομικότερες για τον εντολέα πολίτη.  Με την επίδοση εγγράφων με ηλεκτρονικά μέσα, το Υπουργείο Δικαιοσύνης κάνει ένα ακόμα σημαντικό βήμα προς την πλήρη ψηφιοποίηση της Δικαιοσύνης, αποδεσμεύοντας παράλληλα εκατοντάδες γυναίκες και άνδρες της Ελληνικής Αστυνομίας, οι οποίοι επιστρέφουν στα βασικά τους καθήκοντα.

 Ένα από τα πάγια αιτήματα των Δικαστικών Ενώσεων είναι η ταχύτερη απονομή Δικαιοσύνης έτσι ώστε να αποφεύγονται καθυστερήσεις που ως συνέπεια έχουν υποθέσεις να βρίσκονται σε εκκρεμότητα και χωρίς να έχουν τελεσιδικήσει. Ως προς αυτό, που βρίσκεται το υπουργείο σας και τι έχετε μεριμνήσει για την ταχύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών.

Από το 2019 εργαζόμαστε συστηματικά θεσμοθετώντας μια σειρά εργαλείων που θα βελτιώσουν τους ρυθμούς απονομής της Δικαιοσύνης, χωρίς εκπτώσεις στην ποιότητα των δικαστικών αποφάσεων. Πρωτοβουλίες, όπως η υποχρεωτική ηλεκτρονική κατάθεση δικογράφων στα διοικητικά δικαστήρια, οι εναλλακτικές μέθοδοι επίλυσης των διαφορών, όπως η διαμεσολάβηση και η διεθνής διαιτησία, οι τηλεσυνεδριάσεις, οι διασκέψεις εξ αποστάσεως, τα ηλεκτρονικά πινάκια, η θέσπιση της πιλοτικής δίκης στην πολιτική Δικαιοσύνη, τα ειδικά τμήματα στα μεγάλα δικαστήρια με αποκλειστικό αντικείμενο θέματα ενέργειας, επικοινωνιών και γενικά θέματα αναπτυξιακού τύπου, η δικαστική αστυνομία, η διαρκής επιμόρφωση δικαστικών λειτουργών και δικαστικών υπαλλήλων σε νέα επιστημονικά πεδία συμβάλλουν αναμφίβολα στην επίτευξη του στόχου της ταχύτερης και ποιοτικότερης  λειτουργίας της Δικαιοσύνης, η οποία συνδέεται άρρηκτα με την οικονομική ανάπτυξη κάθε χώρας και τις επενδύσεις.

 Η αντιπολίτευση κ. Υπουργέ κατηγορεί την κυβέρνηση συνολικά για τον τρόπο που διαχειρίζεται την πανδημία και την ακρίβεια. Τι απαντάτε εσείς ως μέλος της παρούσας κυβέρνησης ;

Από την έναρξη της διακυβέρνησης της χώρας από τον Κυριάκο Μητσοτάκη μέχρι σήμερα διαχειριστήκαμε αποτελεσματικά μια σειρά επάλληλων κρίσεων, αποδεικνύοντας τελικά ότι το κράτος μπορεί να στέκεται στο πλευρό των πολιτών. Περιορίσαμε τις επιπτώσεις της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης, προστατέψαμε την ανθρώπινη ζωή και τις περιουσίες των πολιτών στις πρόσφατες πυρκαγιές, αποζημιώσαμε με ταχύτητα τους πληγέντες από τις θεομηνίες, που έπληξαν την πατρίδα μας, αντιδράσαμε επιτυχώς στις προκλήσεις στον Έβρο, προστατεύοντας τα εθνικά μας σύνορα. Όσα με την προηγούμενη κυβέρνηση ήταν ζητούμενα, σήμερα είναι κεκτημένα. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας μέσα από τις δυσκολίες αυτές, κατόρθωσε όχι μόνο να αναχαιτίσει «απειλές», αλλά ταυτόχρονα δημιούργησε ένα σύγχρονο μοντέλο διαχείρισης κρίσεων, χωρίς να αναστείλει το πολυεπίπεδο μεταρρυθμιστικό της πρόγραμμα.

 Κατά τη γνώμη σας το θέμα των πρόωρων εκλογών έχει λήξει , ή ακόμη υπάρχουν πιθανότητες να διεξαχθούν νωρίτερα με ότι αυτό συνεπάγεται στο ένα ή το άλλο σενάριο;

Οι εκλογές θα γίνουν στο τέλος της τετραετίας. Μέχρι τότε, στόχος της κυβέρνησης είναι να στέκεται στο πλευρό της κοινωνίας. Να είναι δίπλα σε κάθε πολίτη που δοκιμάζεται.